Łukasz PyrcWielu kierowców nie zdaje sobie sprawy z tego, jak dużą rolę w poprawie bezpieczeństwa na drodze odgrywa system ESP. A to właśnie on pomaga on utrzymać kontrolę nad pojazdem w sytuacjach, które mogą prowadzić do utraty przyczepności, a w konsekwencji – do niebezpiecznego wypadku. W tym artykule wyjaśnimy, jak działa ESP, jakie ma zadania i jak rozpoznać ewentualne problemy związane z jego funkcjonowaniem.
ESP kontrolka – czym jest?
System ESP (Electronic Stability Program, a w polskim tłumaczeniu Elektroniczny Program Stabilizacji) to zaawansowany system wspomagania kierowcy, który pomaga utrzymać stabilność pojazdu, zapobiegając jego poślizgowi w trudnych warunkach, takich jak mokra lub zaśnieżona nawierzchnia. Pierwsze samochody wyposażone w kontrolkę trakcji ESP zaczęto produkować w latach 90. XX wieku, a od 2014 roku ESP w samochodzie stał się obowiązkowy w nowych pojazdach zarejestrowanych w Unii Europejskiej.
System ESP wykorzystuje czujniki, które monitorują ruchy pojazdu i dostosowują siłę hamulców oraz moc silnika, aby zapobiec utracie przyczepności. Dzięki temu ESP jest w stanie automatycznie ingerować w prowadzenie pojazdu w sytuacjach krytycznych, takich jak poślizg na zakrętach, nadmierne przyspieszenie na śliskiej nawierzchni czy nagła zmiana toru jazdy.
Jednym z elementów informujących kierowcę o stanie tego systemu jest kontrolka ESP. Gdy kontrolka się zapala, system jest aktywowany, co daje kierowcy większe poczucie bezpieczeństwa, zwłaszcza przy trudnych warunkach drogowych. Jej zapalenie może jednak oznaczać również wystąpienie problemów z działaniem całego systemu.
Zachowanie systemu ESP przy podsterowności
Podsterowność to sytuacja, w której przednia oś pojazdu traci przyczepność, co powoduje, że pojazd nie reaguje na skręt kierownicy i zbacza ze swojego toru jazdy. W takiej sytuacji system ESP błyskawicznie reaguje, zmieniając siłę hamulców na poszczególnych kołach i obniżając moc silnika, by pomóc pojazdowi odzyskać przyczepność i utrzymać tor jazdy. ESP wykorzystuje również kontrolę nad prędkością kół, by zmniejszyć ryzyko dalszej utraty przyczepności.
Zachowanie systemu ESP przy nadsterowności
Nadsterowność jest zjawiskiem, w którym tylna oś pojazdu traci przyczepność i auto zaczyna wchodzić w poślizg, obracając się wokół swojej osi. W przypadku nadsterowności system ESP interweniuje, aktywując hamulce na odpowiednich kołach, by zredukować siłę obrotu pojazdu i przywrócić stabilność. Dzięki tej reakcji kierowca ma większą szansę na opanowanie pojazdu i uniknięcie niebezpiecznych sytuacji.
Kontrolka ESP – jak działa?
Jak działa ESP? Kontrolka – jak powiedzieliśmy już wyżej – pełni funkcję informacyjną. Przekazuje zatem kierowcy informację o tym, że system jest aktywny i interweniuje w trakcie jazdy, na przykład podczas hamowania poszczególnych kół, by zapobiec poślizgowi lub utracie stabilności pojazdu. Wówczas, gdy pojazd zbliża się do granicy przyczepności, system ESP podejmuje działania w celu jej przywrócenia. Często zapalenie kontrolki jest wynikiem zbyt szybkiej jazdy na śliskiej nawierzchni lub ostrego skrętu, w którym pojazd traci równowagę.
Kontrolka Samochód w poślizgu bazuje na różnych czujnikach, mierzących choćby prędkość obrotu kół, kąta skrętów kierownicy, przyspieszenia czy wychylenia pojazdu. Dane te są na bieżąco zbierane, a następnie analizowane i porównywane z optymalnymi wartościami. Przykładowo, jeśli system ESP wykryje, że samochód nie porusza się zgodnie z kierunkiem skrętu, podejmie działania naprawcze.
Czasami kontrolka zapala się również wtedy, gdy system ESP wykryje usterkę, na przykład w przypadku problemów z czujnikami, które monitorują przyczepność opon lub kontrolują prędkość obrotu kół.
Uszkodzony czujnik ESP: objawy
System ESP opiera się na różnych czujnikach zbierających parametry, które pozwalają ocenić stan stabilności pojazdu. Wszystkie te czujniki muszą działać bardzo precyzyjnie, ponieważ tylko wtedy cały system funkcjonuje prawidłowo. Awaria jednego z czujników może wpłynąć na działanie całego systemu, a w skrajnych przypadkach doprowadzić do jego całkowitego wyłączenia.
Po czym poznać, że jest uszkodzony czujnik ESP? Objawy zazwyczaj są następujące:
- zapalenie kontrolki ESP na desce rozdzielczej, która nie gaśnie po uruchomieniu silnika;
- nagłe wyłączenie systemu ESP podczas jazdy (ESP off);
- zmniejszona reakcja pojazdu na zakrętach, szczególnie przy nagłym przyspieszaniu;
- zacinające się mechanizmy hamulcowe, które mogą dawać uczucie „szarpania” lub „bicia” podczas jazdy.
Uszkodzenie czujnika ESP może znacząco obniżyć zarówno pewność siebie kierowcy, jak i komfort i bezpieczeństwo jazdy. Z tego względu należy jak najszybciej zgłosić się do mechanika, aby sprawdzić, czy system działa prawidłowo.
Awaria systemu stabilizacji toru jazdy ESP może być różna. Błąd ESP może być spowodowany uszkodzeniem czujników prędkości kół, problemami z jednostką sterującą, zużyciem czujników kątów skrętu, problemami z żyroskopem czy z uszkodzeniem okablowania. Często trudno samemu stwierdzić, gdzie leży problem, dlatego – jak powiedzieliśmy przed chwilą – wskazana jest tu wizyta w specjalistycznym warsztacie.
System ESP a odpowiednie opony
Odpowiedni dobór opon to jeden z najważniejszych elementów wpływających na skuteczność działania systemu ESP. Opony mają kluczowy wpływ na przyczepność pojazdu, dlatego powinny być odpowiednio dobrane do warunków drogowych i pory roku. Niezależnie od tego, jak zaawansowany jest system ESP, bez dobrej jakości opon system nie będzie działał efektywnie.
Opony powinny być dostosowane do warunków pogodowych i typu nawierzchni, po której najczęściej się poruszasz. Ważne jest też prawidłowe ciśnienie w oponach, ponieważ zbyt niskie ciśnienie może znacznie zmniejszyć efektywność działania systemu ESP. System stabilizacji jazdy działa najlepiej, gdy opony mają odpowiednią przyczepność i są w dobrym stanie technicznym.
System ESP ma na celu zapewnienie bezpieczeństwa na drodze, ale jego efektywność zależy w dużej mierze od stanu opon. Dlatego regularna kontrola ogumienia i dopasowanie go do warunków jezdni to podstawa, by system ESP działał zgodnie z oczekiwaniami. Pamiętaj, że najnowocześniejsze technologie nie zastąpią dobrych nawyków i odpowiedzialnej jazdy.
Napisz komentarz